Cel
Aby strategicznie wesprzeć państwa członkowskie w spełnieniu wymogów określonych w negocjowanej obecnie nowelizacji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD), kluczowe jest wykorzystanie pełnego potencjału świadectw charakterystyki energetycznej (ŚChE) jako skutecznych narzędzi informacyjnych. Oznacza to uczynienie ze ŚChE katalizatora modernizacji energetycznej budynków i niezawodnego zasobu, z którego korzystać będą decydenci, organy publiczne i użytkownicy końcowi (właściciele budynków, najemcy, deweloperzy, instytucje finansowe i inni). ŚChE są w coraz większym stopniu wykorzystywane do monitorowania i egzekwowania przestrzegania przepisów budowlanych, takich jak nowe wymagania[1] dotyczące charakterystyki energetycznej, dlatego należy podnieść ich jakość i wiarygodność.
Niniejszy dokument jest skierowany do decydentów na poziomie UE i państw członkowskich, władz publicznych (rządowych lub publicznych organów doradczych na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym) oraz instytucji (np. krajowych agencji energetycznych, jednostek certyfikujących) odpowiedzialnych za projektowanie, wdrażanie i zarządzanie ŚChE. Jest on oparty na wynikach projektu X-tendo i zawiera zalecenia, jak przenieść systemy certyfikacji energetycznej na kolejny poziom. W ramach projektu opracowano 10 innowacyjnych funkcjonalności ŚChE. Pięć z nich to nowe wskaźniki, które mogą zostać dodane do świadectw: (1) gotowość do obsługi inteligentnych sieci, (2) komfort, (3) zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego, (4) rzeczywiste zużycie energii, (5) potencjał połączenia z siecią energetyczną. Kolejna grupa pięciu ulepszeń wiąże się z wykorzystaniem danych ze świadectw: (6) zapewnienie jakości poprzez bazy danych ŚChE, (7) elektroniczny dziennik budynku , (8) ulepszone zalecenia dla właścicieli budynków, (9) możliwości finansowania (10) nowe i bardziej efektywne punkty kompleksowej obsługi. Głównym celem tych funkcjonalności jest rozszerzenie stosowania i zapewnienie jakości ŚChE przy jednoczesnym zwiększeniu wzajemnej interakcji pomiędzy stworzonymi narzędziami., Dzieje się to za pośrednictwem modułowego zestawu narzędzi internetowych, który, dla każdej funkcjonalności, składa się z (i) koncepcji i metodologii, (ii) narzędzi do obliczania i oceny oraz (iii) materiałów pomocniczych do przeprowadzenia wdrożenia.
Wyzwania i kierunki
ŚChE uległy poprawie od czasu ich wprowadzenia, niemniej jednak, aby w pełni wykorzystać ich potencjał, muszą stać się bardziej wiarygodne, przejrzyste i zrozumiałe. Proponowana nowelizacja dyrektywy EPBD słusznie wskazuje potrzebę rozwiązania kwestii dotyczących jakości, spójności i ich wiarygodności. Interesariusze kwestionowali wiarygodność ŚChE, ale jednocześnie ŚChE rozpowszechniły się i mają wpływ na transakcje na rynku nieruchomości, zwiększając wartość rynkową[2] energooszczędnych budynków i wspierając transformację sektora. Dobre praktyki[3] pokazały, że ŚChE mogą stać się czymś więcej niż tylko narzędziem informacyjnym i mogą skłonić do podejmowania decyzji o poprawie stanu zasobów budowlanych, niosąc korzyści społeczne, gospodarcze i środowiskowe. ŚChE mogłyby pomóc w przezwyciężeniu ciągłych braków informacji dotyczących np. rzeczywistej charakterystyki energetycznej, poziomów zastosowania inteligentnych rozwiązań, dopasowanych rozwiązań modernizacyjnych, warunków środowiska wewnętrznego i zewnętrznego oraz finansowania modernizacji, a także wyposażyć decydentów w lepsze dane dotyczące zasobów budowlanych, aby umożliwić monitorowanie efektów polityki i programów wsparcia finansowego. Proponowana nowelizacja zaostrza przepisy dotyczące ŚChE, które mają stanowić istotny bodziec do zwielokrotnienia obecnego wskaźnika modernizacji, wynoszącego 1% i przeprowadzenia renowacji ponad 35 mln budynków do 2030 r., wspierając głęboką modernizację, zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem i Falą Renowacji.
Wszystkie państwa członkowskie mają możliwość zaktualizowania i ujednolicenia swoich systemów certyfikacji energetycznej w kierunku bardziej zharmonizowanej metodologii obliczeń, wskaźników, kosztów, środków kontroli jakości, zaleceń i scentralizowanego rejestru. ŚChE mogą być dla decydentów instrumentem służącym do poprawy charakterystyki istniejących zasobów budowlanych i wspierania głębokiej renowacji. Aby osiągnąć te dodatkowe korzyści, systemy certyfikacji muszą być najpierw właściwie wdrożone, dobrze zarządzane i wspierane przez skuteczne mechanizmy. Systemy mogą ewoluować – w celu zwiększenia ich użyteczności, wraz ze zmieniającymi się potrzebami rynku nieruchomości lub użytkowników budynków i oprócz analizy zużycia energii uwzględniać takie elementy jak poprawa komfortu wewnętrznego, zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i sposoby finansowania,. ŚChE mają potencjał, aby uczynić te elementy widocznymi, tak aby zyskały większą wagę w procesie decyzyjnym dotyczącym nieruchomości i podnosiły wartość rynkową energooszczędnych i zdrowych budynków w stosunku do budynków o gorszej charakterystyce energetycznej.
Podejście X-tendo do poprawy systemów certyfikacji budynków
Aby przyspieszyć modernizacje energetyczne, świadectwa nowej generacji muszą dostarczać użytkownikom końcowym informacji praktycznych oraz o lepszej jakości. Cechy budynku, takie jak stopień zaawansowania technicznego, rzeczywiste zużycie energii, jakość środowiska wewnętrznego lub połączenie z lokalną siecią energetyczną, są w niewystarczającym stopniu uwzględnione w obecnych systemach oceny. Uznając te potrzeby, w art. 16 (dawnym art. 11) dyrektywy EPBD zaproponowano istotne zmiany dotyczące systemu oceny charakterystyki energetycznej budynków. Dostosowanie istniejących metodologii z nowymi elementami, takimi jak elektroniczne dzienniki budynków i bazy danych ze świadectw, przyspieszyłoby i ułatwiło wymianę informacji, a także wsparło rolę ŚChE jako narzędzia informacyjnego.
W ramach projektu X-tendo[4] oceniono kilka aspektów ŚChE oraz sposób, w jaki można osiągnąć równowagę pomiędzy konkurującymi ze sobą priorytetami, takimi jak: a) różnica w wynikach oceny obliczeniowej i pomiarowej, b) różnorodność metodologii obliczeniowych, c) kontrola jakości, d) zbilansowanie kosztów i jakości, e) szkolenie i podnoszenie kwalifikacji certyfikatorów oraz f) przyjazność dla użytkownika. Wdrożenie nowych funkcjonalności będzie wymagało od decydentów rozważenia ich wpływu na koszt, jakość i użyteczność certyfikatów. Przy opracowywaniu każdej z 10 funkcjonalności X-tendo zastosowano standardowe podejście oparte na przekrojowych kryteriach: (1) jakości i wiarygodności, (2) przystępności dla użytkownika, (3) wykonalności ekonomicznej i (4) zgodności z normami międzynarodowymi.
Każda funkcjonalność X-tendo jest odrębna w swoim zastosowaniu i będzie wymagała starannego zaplanowania jej wdrożenia we wszystkich państwach członkowskich. Po przetestowaniu nowych funkcjonalności, eksperci X-tendo zalecili w wytycznych dotyczących wdrażania, czy i w jaki sposób funkcjonalności te mogą być powielane w państwach członkowskich, w oparciu o staranne rozważenie kontekstów krajowych i ocenę dla poszczególnych systemów certyfikacji. Wszystkie cechy opierają się na istniejących danych wejściowych ŚChE i częściowo wymagają dodatkowych informacji, co może wiązać się z koniecznością szkoleń i pewnym wysiłkiem ze strony certyfikatorów energetycznych[KR1] .
Dziesięć funkcjonalności X-tendo i ich znaczenie dla dyrektywy EPBD
10 funkcjonalności opracowanych w ramach X-tendo to obiecujący kierunek rozwoju istniejących systemów certyfikacji energetycznej budynków. Funkcje te zostały przetestowane w dziewięciu krajach: Portugalii, Rumunii, Wielkiej Brytanii (Szkocji), Grecji, Danii, Polsce, Austrii, Włoszech i Estonii, które reprezentują 43% populacji UE i 40% zasobów budowlanych UE. [5] Interesariusze, w szczególności certyfikatorzy energetyczni i instytucje wdrażające, takie jak agencje energetyczne i stowarzyszenia audytorów energetycznych, którzy testowali te funkcje, dostarczyli przydatnych spostrzeżeń na temat czynników stymulujących i barier dla ich przyjęcia i powodzenia. [6] Badanie przeprowadzone wśród użytkowników końcowych[7] (właścicieli i najemców) potwierdziło znaczne zainteresowanie tymi funkcjonalnościami
| Co proponuje nowelizacja EPBD | Co zapewnia X-tendo | Jak to może pomóc (znaczenie/korzyści) | |
| Wskaźnik gotowości do obsługi inteligentnych sieci (SRI) | Artykuł 13 nakazuje wprowadzenie SRI jako dobrowolnego wskaźnika i wzmacnia SRI dla dużych budynków niemieszkalnych od 2026 r. Aby wspierać rozwój nowych usług związanych z budynkami, nowy art. 14 dotyczący danych o budynkach gwarantuje, że właściciel, najemca i zarządca budynku lub osoby trzecie mogą mieć dostęp do danych dotyczących systemów budynków. Nowe przepisy dotyczące interoperacyjności danych i dostępu do danych mają zostać ustanowione przez Komisję w drodze aktu wykonawczego. | Wspólne ramy oceny SRI i narzędzie obliczeniowe dostosowane do ŚChE. | Zaleca się zintegrowanie uproszczonej metody SRI ze ŚChE w celu ograniczenia dodatkowych kosztów i zapewnienia dodatkowych informacji. Metoda może zostać wykorzystana do oceny nowych możliwości rynkowych i innowacyjnych modeli biznesowych. Metodologia SRI X-tendo wsparła rozwój oficjalnej metodologii UE (szczegółowa SRI) poprzez skupienie się na aspektach związanych ze ŚChE. |
| Wskaźnik komfortu | Artykuł 8 zaleca, aby państwa członkowskie zwiększyły efektywność energetyczną w celu poprawy warunków środowiska wewnętrznego, a w artykule 10 znajduje się wskazówka, że paszporty remontowe i plany renowacji budynków powinny obejmować szersze korzyści związane ze zdrowiem i komfortem. | Narzędzia oceny i obliczania jakości środowiska wewnętrznego: (i) procedura pomiarowej oceny komfortu (CORP) oraz (ii) procedura obliczeniowej oceny komfortu (CARP). | Funkcjonalność ta zapewnia zharmonizowaną metodologię dla wszystkich państw członkowskich, pozwalającą na szybką i niedrogą ocenę jakości środowiska wewnętrznego w istniejących i nowych budynkach. Może ona stanowić ważny czynnik w kontekście transakcji na rynku nieruchomości, dokonywanych przez właścicieli i innych użytkowników końcowych, którzy w swoich decyzjach uwzględniają komfort wewnętrzny. |
| Zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego | Artykuł 16 (załącznik V) sugeruje wprowadzenie wskaźnika emisji cząstek stałych (PM2.5) na ŚChE. | Narzędzie do oceny i obliczania zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego składa się z dwóch elementów: (i) wskaźnik udziału w lokalnym zanieczyszczeniu powietrza (LAPCI), oraz (ii) wskaźnik czystości powietrza w pomieszczeniach (IAPI). | Funkcjonalność ta zapewnia metodologię obliczania emisji zanieczyszczeń z budynków, w tym PM2.5, PM10, NOx, SOx i CO oraz włączania bardziej szczegółowych danych dotyczących emisji do ŚChE. Może ona pomóc władzom lokalnym w śledzeniu emisji zanieczyszczeń z budynków i wspierać rozwój polityki łagodzenia i adaptacji do zmian klimatu. |
| Rzeczywiste zużycie energii | W art. 4 (załącznik I) podkreśla się zastosowanie „pomiarowego” zużycia energii obok obliczeniowego zużycia energii w ocenie charakterystyki energetycznej budynków. Państwa członkowskie mają zapewnić, by typowe zużycie energii (na potrzeby ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia pomieszczeń, ciepłej wody użytkowej, wentylacji, wbudowanego oświetlenia i innych systemów technicznych budynku) uwzględniało rzeczywiste warunki operacyjne dla każdego z typów budynków, odzwierciedlając typowe zachowania użytkowników. | Narzędzie oceny i obliczania pomiarowego wskaźnika charakterystyki energetycznej (MEPI). | Funkcjonalność ta odzwierciedla rzeczywiste zużycie energii w budynku w przeliczeniu na standardowe warunki klimatyczne i użytkowe typowe dla danego rodzaju budynku. Funkcjonalność ta może również zapewnić realistyczny obraz oczekiwanego zużycia energii i umożliwić użytkownikom końcowym wiarygodne monitorowanie ich własnego zużycia energii, dając możliwość poprawy elementów i systemów budynku, ale także dostosowania lub zmiany zachowania użytkowników. |
| Energia z sieci | Artykuł 16 przewiduje włączenie do ŚChE informacji na temat możliwości dostosowania systemu ogrzewania do działania przy bardziej efektywnych ustawieniach temperatury. Nakazuje również państwom członkowskim podjęcie niezbędnych środków w celu zapewnienia budynkom podłączenia do sieci ciepłowniczej. W załączniku I wymaga się rozliczania korzyści wynikających z ciepła sieciowego poprzez zastosowanie certyfikowanych współczynników energii pierwotnej w metodyce obliczeń. | Narzędzie do obliczania wskaźnika energii z sieci z dwoma parametrami: (i) efektywnością energetyczną i emisyjną najbliższej sieci ciepłowniczej oraz (ii) ekonomiczną wykonalnością podłączenia budynku do niskotemperaturowej sieci ciepłowniczej. | Funkcjonalność ta może wypełnić lukę informacyjną i pomóc użytkownikom końcowym w porównaniu korzyści płynących z ogrzewania sieciowego z ich systemem grzewczym, co może pomóc im w podjęciu decyzji o podłączeniu do sieci ciepłowniczej. Może to być przydatne operatorom sieci do monitorowania temperatury zasilania budynków i odpowiedniego jej regulowania. Może również pokazać, czy system grzewczy budynku jest przewymiarowany i czy można go przeprojektować podczas modernizacji. |
| Bazy danych ŚChE | Artykuł 19 nakłada na każde państwo członkowskie obowiązek utworzenia krajowej bazy danych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków w celu zebrania danych na temat ogólnej charakterystyki energetycznej krajowych zasobów budowlanych. Bazy danych mają być interoperacyjne i zintegrowane z innymi administracyjnymi bazami danych zawierającymi informacje o budynkach, takimi jak krajowy rejestr budynków i elektroniczne książki obiektów budowlanych. W załączniku VI przedstawiono szczegółowe wymagania dotyczące kontroli jakości i kontroli ważności. | Metodyka dla bazy danych ŚChE, składająca się ze skryptów (procedury oparte na ryzyku) dla systemów automatycznej kontroli ŚChE. | Metodyka zwiększy efektywność kontroli jakości i umożliwi selekcję ŚChE do ręcznej kontroli. Certyfikatorzy mogą zostać przeszkoleni, by unikać powtarzania najczęściej stwierdzanych błędów, co podniesie jakość świadectw. Może ona również stanowić instrument dla władz publicznych, do identyfikacji budynków, w których wsparcie modernizacyjne jest najbardziej potrzebne. |
| Elektroniczny dziennik budynku | W art. 19 podkreśla się potrzebę spójności i zgodności informacji. Określono w nim „elektroniczny dziennik budynku” jako wspólne repozytorium wszystkich istotnych danych dotyczących budynku, w tym danych związanych z charakterystyką energetyczną, takich jak ŚChE, paszporty remontowe i SRI. Dziennik obiektu budowlanego ma na celu ułatwienie podejmowania świadomych decyzji i wymiany informacji w sektorze budowlanym, wśród właścicieli i użytkowników budynków, instytucji finansowych i organów publicznych. | Przewodnik wdrożeniowy dla elektronicznych dzienników obiektów budowlanych, zawierający trzy elementy: (i) szablon danych z przeglądem modelu danych (protokoły przechwytywania i udostępniania danych), (ii) funkcjonalności dziennika i korzyści wraz z czynnikami kosztotwórczymi i potencjalnymi wyzwaniami, (iii) wymagania dotyczące zarządzania danymi (zarówno prawne, jak i techniczne, takie jak RODO, prawa własności intelektualnej itp.). | Dane dołączone do dziennika będą wskazywać źródło i wiarygodność danych: (i) dane ŚChE, (ii) dokumentacja ogólna i administracyjna, (iii) dokumentacja urzędowa, pozwolenia itp., (iv) plany budynków, (v) prace konserwacyjne/remontowe, (vi) dokumentacja dotycząca charakterystyki energetycznej, rachunki za energię, informacje finansowe itp. Mapowanie różnych źródeł zapewni przegląd poziomów jakości danych i przyniesie wiele korzyści poszczególnym uczestnikom łańcucha wartości budynku. |
| Dopasowane zalecenia | Artykuł 16 stanowi, że ŚChE powinny zawierać zalecenia dotyczące opłacalnej poprawy charakterystyki energetycznej i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Szczególny nacisk kładzie się na działania związane z ważniejszą renowacją i elementy niezależne od przegród zewnętrznych oraz systemów budynku. | Metoda i narzędzie poprawiające jakość zaleceń, zapewniające bardziej szczegółową ocenę kosztów i pozaenergetycznych korzyści wynikających z potencjalnych niskoemisyjnych modernizacji budynków. | Funkcjonalność ta ma na celu pokazanie zaleceń i dodatkowych korzyści, które użytkownicy końcowi osiągną dzięki działaniom modernizacyjnym, oraz wspieranie ich w podejmowaniu kluczowych decyzji. Można ją również powiązać z krajowym wsparciem finansowym i technicznym, pomagając użytkownikom końcowym w uzyskaniu dostępu do tego wsparcia. |
| Możliwości finansowania | W art. 16 przedstawiono potrzebę zapewnienia właścicielowi lub najemcy szczegółowych informacji na temat możliwości finansowania lub doradztwa w celu zwiększenia odporności klimatycznej budynku. | Wytyczne dotyczące identyfikacji i oceny źródeł finansowania, które mogą być powiązane i zintegrowane ze ŚChE. | Ta funkcjonalność obejmuje identyfikację dostępnych możliwości lub źródeł finansowania, powiązanie danych ŚChE z gwarantowaniem finansowania, a także ich skuteczną komunikację właścicielom/użytkownikom budynków. Może to zwiększyć postrzeganą użyteczność ŚChE, zwiększyć wpływ na renowację i pomóc organom publicznym w opracowaniu skutecznych mechanizmów finansowych. |
| Punkty kompleksowej obsługi | W art. 8-10 i 15 dotyczących istniejących budynków podkreślono potrzebę wprowadzenia bardziej zdecydowanych przepisów w celu przezwyciężenia barier dla renowacji i mobilizacji zachęt finansowych za pośrednictwem punktów kompleksowej obsługi dostępnych dla wszystkich interesariuszy. Większy nacisk kładzie się na głębokie renowacje, wspierane przez większe zachęty finansowe i wsparcie techniczne za pośrednictwem punktów kompleksowej obsługi. | Wytyczne dotyczące tworzenia lub modernizacji punktów kompleksowej obsługi i powiązania z nimi danych ze ŚChE w celu pobudzenia rynku modernizacji istniejących budynków. | Funkcjonalność ta pomaga właścicielom budynków w dostępie do mechanizmów finansowych (dotacje i programy wsparcia) oraz w znalezieniu usługodawców (od rzeczoznawców po budowlańców). Stanowi ona skuteczny przewodnik po całym łańcuchu remontowym, usprawniając i ułatwiając proces renowacji. Punkty kompleksowej obsługi pomagają analizować dane ze ŚChE, zwiększając świadomość właścicieli na temat znaczenia ŚChE i potrzebnych działań modernizacyjnych. |
Zalecenia dotyczące polityki X-tendo
Osiągnięcie równowagi między celami regulacyjnymi, dobrowolnymi normami i środkami wsparcia jest konieczne, aby osiągnąć cele dekarbonizacji sektora budowlanego określone w ramach polityki UE. ŚChE są jedynym obowiązkowym instrumentem polityki, który jest osadzony w polityce państw członkowskich i szeroko znany wśród użytkowników końcowych. W proponowanych zmianach do dyrektywy EPBD podkreśla się, że szersze objęcie zasobów budowlanych świadectwami jest warunkiem wstępnym ich udoskonalenia, ale jednocześnie państwa członkowskie musiałyby zapewnić ich przystępność cenową i dostępność. W proponowanej nowelizacji dyrektywy EPBD wspomniano również, że świadectwo powinno dostarczać właścicielowi lub najemcy dodatkowych informacji, aby wspierać renowację sektora budowlanego. Stanowiłoby to niezbędny bodziec do odblokowania prywatnego i publicznego finansowania i dotacji.
Państwa członkowskie muszą podjąć zdecydowane działania polityczne, aby rozwinąć system ŚChE, dlatego zalecenia polityczne X-tendo koncentrują się na środkach krajowych:
- R1. Ustanowienie silniejszych powiązań pomiędzy ŚChE, bazami danych ŚChE, paszportami remontowymi budynków, elektronicznymi dziennikami budynków i punktami kompleksowej obsługi.
- Państwa członkowskie powinny rozważyć ŚChE jako część pakietu instrumentów (np. punkty kompleksowej obsługi, elektroniczne dzienniki budynków). Przepływ danych będzie miał zasadnicze znaczenie dla ich powodzenia, więc państwa członkowskie powinny opracować wspólne formaty danych w celu ich bezproblemowej integracji.
- Krajowe bazy danych ŚChE są niezbędne i powinny być cyfrowo dostępne dla wszystkich instrumentów.
- Potrzebne są wytyczne UE w celu ustanowienia wspólnych zasad projektowania nowych instrumentów, z uwagi na potrzebę wymiany danych.
- R2. Wykorzystanie nowych funkcjonalności do wdrażania i śledzenia postępów w realizacji polityki oraz wsparcie w egzekwowaniu przepisów poprzez wykorzystanie ŚChE do kontroli zgodności.
- Nowe funkcjonalności mogą wspierać państwa członkowskie w spełnieniu wymagań dyrektywy EPBD i wdrażaniu polityk.
- Nowe funkcjonalności mogą być wykorzystywane do wdrażania polityk, takich jak minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej, osiągania celów polityki krajowej, takich jak zwiększone wskaźniki modernizacji, odblokowanie finansowania, postępy w zakresie cyfryzacji i inteligentnych rozwiązań oraz poprawa informowania na temat charakterystyki energetycznej i zrównoważonego budownictwa.
- Włączenie nowych funkcjonalności do polityki krajowej i obowiązkowych norm sprzyja akceptowalności i wiarygodności oraz wiąże się z bardziej aktywnym wykorzystaniem danych z ŚChE.
- Krajowe metody certyfikacji powinny jasno opisywać sposób oceny dla nowych funkcjonalności i stosować jednolite narzędzia obliczeniowe w celu standaryzacji poziomu zapotrzebowania.
- R3. Ustanowienie ambitniejszych i bardziej rygorystycznych kontroli jakości samych ŚChE jak i baz danych ŚChE oraz zwiększenie spójności w ramach oraz pomiędzy bazami danych.
- Należy ustanowić niezależne systemy kontroli w celu zapewnienia wysokiej jakości danych ŚChE i ich dostępności w formatach nadających się do odczytu maszynowego.
- Należy stworzyć interfejs łączący krajowe bazy danych z programami monitorowania jakości.
- Można opracować moduł umożliwiający certyfikatorom energetycznym uzyskanie informacji na temat typowych błędów z baz danych ŚChE. Wnioski dotyczące najczęściej popełnianych błędów w procesie certyfikacji powinny zostać wykorzystane w procesie szkolenia certyfikatorów.
- Konieczne jest zharmonizowanie standardów zapewnienia jakości na poziomie UE i ustanowienie przepisów dotyczących zgodności w państwach członkowskich.
- R4. Zastosowanie cyfryzacji norm, metod i narzędzi promujących przejrzystość i wiarygodność w systemie certyfikacji.
- Cyfryzacja ŚChE i bazy danych jest warunkiem wstępnym sukcesu.
- Zbędne systemy certyfikacji (np. nieintuicyjny projekt etykiet energetycznych dla właściciela/najemcy, wyłącznie papierowe formaty, które nie są połączone z cyfrowymi ŚChE, niepotrzebna biurokratyczna procedura certyfikacji) powinny być stopniowo wycofywane, a w ich miejsce powinien zostać zapewniony stały dostęp do cyfrowych i interoperacyjnych baz danych, zwiększając przejrzystość, weryfikowalność i wiarygodność.
- Państwa członkowskie powinny promować oparte na współpracy i otwarte systemy (np. oprogramowanie open source) dla ŚChE.
- Nowe funkcjonalności powinny zostać włączone do krajowych procedur zamówień publicznych (np. przetargów, kontraktów itp.), aby były widoczne i akceptowane przez konsumentów.
- R5. Przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści w celu dostosowania nowych funkcjonalności do potrzeb rynku lokalnego.
- Państwa członkowskie powinny przeprowadzić wstępną analizę kosztów i korzyści na poziomie krajowym, biorąc pod uwagę specyfikę zasobów budowlanych, warunki prawne, potencjalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury oraz wysokość kosztów wprowadzenia nowych procedur dla każdej nowej funkcji.
- Metodyki wykorzystujące funkcjonalności X-tendo można dostosować (np. wskaźnik gotowości budynku do obsługi inteligentnych sieci i wskaźnik komfortu mają dwie metody, prostą i szczegółową) w celu dopasowania i włączenia do systemów certyfikacji w odniesieniu do różnych typów budynków, klimatu i sposobu użytkowania budynku.
- R6. Zwiększenie przyjazności dla użytkownika nowych metod oceny i prezentacji wyników.
- Ważne jest, aby ułatwić proces oceny przy jednoczesnym włączeniu nowych funkcjonalnośći, w celu ograniczenia złożoności procesu i uniknięcia przeciążenia certyfikatorów, co mogłoby stanowić ryzyko dla jakości, kosztów i wiarygodności ŚChE.
- Dodatkowe informacje pochodzące z nowych funkcjonalności przedstawione na pierwszej stronie ŚChE nie mogą przytłaczać użytkownika końcowego. Informacje takie jak wyniki wskaźników pomocniczych mogą być zamieszczone w załączniku. W trakcie testowania, użytkownicy końcowi podkreślali przejrzystą prezentację wyników jako ważny czynnik sprzyjający przyjęciu nowych funkcjonalności.
- R7. Państwa członkowskie muszą stworzyć warunki do szybkiego przyjęcia nowych funkcjonalności ŚChE i promować wynikające z nich szersze korzyści (zdrowotne, ekonomiczne i środowiskowe).
- Krajowe środki przekazu i programy powinny promować wykorzystywanie nowych funkcjonalności ŚChE, przy jednoczesnym podnoszeniu świadomości na temat szerszych korzyści z renowacji i tego, jak są one powiązane z wymienionymi funkcjonalnościami.
- Stosowanie nowych funkcjonalności i narzędzi w ŚChE (takich jak komfort, zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego i dopasowane zalecenia) powinno być wspierane poprzez zwiększone inwestycje i programy finansowania poszerzające korzyści z renowacji, takie jak zdrowie, tworzenie miejsc pracy, rozwój przedsiębiorstw itp.
- R8 Klarowne wyjaśnienie zasad ochrony danych w celu umożliwienia ich wymiany.
Obsługa danych dotyczących nowych funkcjonalności musi uwzględniać przepisy dotyczące ochrony danych (GDPR) i unikać modeli biznesowych opartych na handlu danymi – dane powinny być własnością właściciela domu. Protokół interoperacyjności między bazą danych ŚChE a innymi instrumentami, takimi jak punkty kompleksowej obsługi i elektroniczne dzienniki budynków, które wymagają wymiany informacji między podmiotami publicznymi, właścicielem domu i podmiotami prywatnymi, musi być bezpieczny.
– Państwa członkowskie powinny dokonać przeglądu przepisów krajowych w celu zapewnienia bezpiecznego środowiska dla wymiany danych ŚChE i wyraźnie określić zasady ochrony danych i bezpieczeństwa, w szczególności w przypadku w pełni funkcjonalnego środowiska elektronicznych dzienników budynków i punktów kompleksowej obsługi. Muszą jednolicie interpretować RODO w odniesieniu do danych związanych z budynkami (np. przetwarzanie informacji i udostępnianie danych osobowych w ŚChE) i przedstawić zalecenia dotyczące zmian w prawie (jeśli to konieczne).
| Autor | Sheikh Zuhaib, BPIE |
| Współpracujący beneficjenci | TU WIEN, VITO, E-THINK, BPIE, ADENE, CRES, TREA, AAECR, DEA, EASt, NAPE, ENEA |
| Recenzenci | Lukas Kranzl TU WIEN, Mariangiola Fabbri BPIE, Zsolt Toth BPIE, Victoria Taranu, BPIE Jan Verheyen VITO, Jerzy Kwiatkowski NAPE, Emilia Mladin AAECR, David Weatherall EST, Rui Fragoso ADENE, Lena Lampropoulou CRES |
| www.x-tendo.eu #Xtendoproject |
| This project has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 845958. |
[1] Zaproponowane w art. 9 znowelizowanej dyrektywy EPBD minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej są środkiem wymuszającym modernizację budynków o najgorszych parametrach: tych w klasach G i F.
[2] Impact of EPC on the property value (Concerted Action)
[3] BPIE (2020), Energy Performance Certificates: Assessing their status and potential
[4] BPIE (2020), Energy Performance Certificates: Assessing their status and potential.
[5] Statistics include the UK
[6] BPIE (2022), Implementation guidelines and replicability potential of the innovative features for the next generation EPCs
[7] Przeprowadzone w Portugalii, Danii, Rumunii, Grecji i Polsce
